จะกลับบ้านยังไง

#จะกลับบ้านยังไง

โยคะเป็นภูมิปัญญาอินเดียโบราณว่าด้วยแนวคิดเกี่ยวกับการดำเนินชีวิตให้พ้นไปจากความทุกข์ที่เกิดขึ้นซ้ำแล้วซ้ำเล่าตลอดเวลา โยคะมีทรรศนะว่าจิตปรุงแต่งคือสาเหตุแห่งทุกข์ เดิมทีจิตเราบริสุทธิ์ อยู่ในบ้านด้วยความสงบ แต่เพราะเราเริ่มมีความอยาก จิตจึงเริ่มเตร็ดเตร่ออกจากบ้าน มิหนำซ้ำยังเข้าใจผิดว่าความสนุกสนานนอกบ้านเป็นเรื่องดีจึงหลงอยู่นอกบ้านเป็นเวลาเนิ่นนาน
.
.
การฝึกโยคะเป็นประจำสม่ำเสมอคือการค่อยๆ ดับการปรุงแต่งของจิต ค่อยๆ เดินทีละก้าว (1.21) จนในที่สุด จิตที่หลงทางนั้นก็สามารถกลับถึงบ้านสู่ความสงบเย็นตามเดิม
.
.
โยคะสูตรกล่าวถึงการพาจิตหลงทางกลับบ้านไว้อย่างไร

ปตัญชลีผู้รวบรวมตำราโยคะสูตรอันเป็นตำราแม่บทในการศึกษาโยคะระบุว่า สิ่งที่ดารดาษนอกบ้านนั้นคือกิเลส นำพาเราไปสู่ความอร่อย ความสนุก ความเตลิด ฉะนั้นเราจะกลับบ้านได้ก็ด้วยการทวนกระแสกิเลส (2.10) ซึ่งมีได้หลายๆ ช่องทาง เช่น

ด้วยความอดทน (2.1) โดยเราต้องเท่าทันธรรมชาติของความโลภว่ามันมีแต่จะเพิ่มขึ้นๆ ไม่สิ้นสุด (2.19)

ด้วยการศึกษาเรียนรู้ (2.1) ข้อมูลประสบการณ์ต่างๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อการเดินทางกลับบ้าน

ด้วยศรัทธา (2.1) เพราะบางครั้งเราจำเป็นต้องเดินไปข้างหน้าแม้จะยังมองไม่เห็นอะไร

โดยหมั่นไตร่ตรอง (2.26) คอยตรวจสอบเพื่อไม่ให้การเดินทางของเราเป็นเพียงความงมงาย

ด้วยการคอยเตือนตัวเอง ไม่ตู่เหมารวมเอาสิ่งต่างๆ ในตัวเรา รอบตัวเรา ว่ามันเป็นของเรา (2.17)

ด้วยการดำเนินชีวิตอันประกอบด้วยศีล ประกอบด้วยวินัย ประกอบด้วยความสำรวม (2.28)

ด้วยการดูแลร่างกายให้สมดุลด้วยท่าอาสนะ ดูแลอารมณ์ให้ปกติด้วยการฝึกปราณายามะ (2.28)

ด้วยการนั่งสมาธิสม่ำเสมอ(2.11) ซึ่งทำให้มี ทางเลือกที่จะสุขแบบสงบเย็น ไม่ใช่สุขแบบล้นเลี่ยน

เมื่อดำเนินวิถีตามที่กล่าวข้างต้น กิเลสจะอ่อนกำลัง (2.2) ปัญญาจะค่อยๆ งอกงาม (2.27) คืนการรู้อันแท้จริงให้จิต (2.23) ในที่สุดอวิชชาก็ดับ บ้านก็ปรากฏ (2.25)

_____________________
วิถีโยคะ : มิถุนายน 2559
เรื่อง : กวี คงภักดีพงษ์
ภาพ : จิตฏาร์